September 26, 2024
ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගේ මැතිවරණ ජයග්‍රහණය ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන භූ දර්ශනයේ ප්‍රධාන වෙනසක් ඇති කළ ද ණය ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා වූ පුළුල් කැපවීම නොවෙනස්ව පවතිනු ඇති බවට ප්‍රකට අමෙරිකානු මූල්‍ය සේවා සමාගමක් සහ ණය ශ්‍රේණිගත කිරීමේ ආයතනයක් වන මූඩීස් විශ්වාසය පළ කරයි.
“අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල (IMF) සමඟ වැඩසටහන යටතේ පවතින ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම් සහ ව්‍යුහාත්මක ගැළපීම් ඇතුළත් රටේ ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයට හෝ සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවලට සැළකිව යුතු බාධාවක් අපි බලාපොරොත්තු වෙන්නේ නැහැ. කෙසේවෙතත්, යම් කාලයක් සඳහා ණය අවදානම් ඉහළ මට්ටමක තබා ගත හැකි මූල්‍ය ඒකාග්‍රතාව පවත්වාගෙන යෑමේ අභියෝග මධ්‍යයේ සමහර ප්‍රතිපත්ති නැවත ප්‍රමුඛත්වය ගැනීමට ඉඩ තිබෙනවා.” යනුවෙන් ඔවුන් ප්‍රකාශ කර තිබේ.
රාජ්‍ය මූල්‍ය ඒකාග්‍රතාව ශ්‍රී ලංකාවේ ණය සම්බන්ධ කරුණු සඳහා කල් පවත්නා ශක්තිමත් කිරීමකට දායක වනු ඇත.
2022 ඇතිවූ අර්බුදයෙන් පසු, මූල්‍ය අධිකාරීන් විසින් එකතු කළ අගය මත බද්ද සහ ආයතනික ආදායම් බදු අනුපාත ඉහළ නැංවීම සහ පෞද්ගලික ආදායම් බදු නිදහස් දීමනාව අඩු කිරීම වැනි මූල්‍ය තිරසාරභාවය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා ප්‍රතිසංස්කරණ ගණනාවක් ක්‍රියාත්මක කර ඇත.
මෙම ප්‍රතිසංස්කරණ 2021 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 8.3%කව පැවති ආදායම 2023 දී 11%කට වඩා තරමක් වැඩි ආදායමක් දක්වා වැඩි කළේය.
අනෙක් අතට, 2021 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 11.7%ක් වූ රජයේ මූල්‍ය හිඟය 2023 දී 8.3% දක්වා අඩු විය.
“අපි ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රතිසංස්කරණ ගමන්මග හෝ ප්‍රතිපත්තිවල සැළකිව යුතු වෙනසක් බලාපොරොත්තු වන්නේ නැහැ, නමුත් යම් යම් වෙනස්කම් සඳහා ඉඩ තිබෙනවා. තීරණාත්මක ලෙස, හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ පසුගිය මැයි මාසයේදී පාර්ලිමේන්තුවේදී ආර්ථික පරිවර්තන පනතක් ගෙන ආවා. එම පනත නව පනතකින් හෝ පාර්ලිමේන්තුව විසින් අනුමත කරන ලද වෙනස්කම් නොකළහොත් IMF වැඩසටහන යටතේ පිහිටුවා ඇති මූල්‍ය හා ණය ඉලක්කවලට අනුකූලවීම ඇතුළු වත්මන් ආර්ථික හා මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ මාලාවට අනාගත රජයනුත් බැඳී සිටිනවා. ප්‍රතිසංස්කරණ පවත්වා ගැනීම සඳහා සෑම වසරකම මාර්තු 31 වන දින වන විට පනතේ දක්වා ඇති නිශ්චිත ඉලක්ක සපුරා ගැනීම සඳහා ගන්නා පියවර සහ ක්‍රියාමාර්ග මෙම පනත යටතේ
ඕනෑම රජයක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමටට අවශ්‍ය වනවා.” යනුවෙන් ද මූඩීස් ආයතනය පවසයි.
ඔවුන්ට අනුව රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණවලට අමතරව, ශ්‍රී ලංකාව එහි බාහිර තත්ත්වය යළි ගොඩනැගීමේ දී ද සැළකිව යුතු ප්‍රගතියක් ලබා ඇත.
නිල විදේශ විනිමය සංචිත අගෝස්තු අග වන විට ඩොලර් බිලියන 6 දක්වා ඉහළ ගොස් තිබිණි.
අනෙක් අතට, බාහිර ආරක්‍ෂිත සංචිත නැවත ගොඩනැංවීම, සැබෑ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනයට නැවත පැමිණීම, වේගවත් උද්ධමනය සහ ගෙවුම් ශේෂය වැඩිදියුණු කිරීම ඇතුළුව වඩාත් ස්ථාවර සාර්ව ආර්ථික පරිසරයක් පෝෂණය කර ඇත.
