June 1, 2025

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස් වොල්කර් ටර්ක් මේ මාසයේ හෝ ජූලි මස මුලදී ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන බව විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශ ආරංචි මාර්ග තහවුරු කරයි.

ටර්ක්ගේ සංචාරය සඳහා රජය එකඟ වී ඇතත්, සංචාරය සඳහා දිනයන් තීරණය කර නොමැත.

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමසාරිස්වරයකු වසර නවයකට පසු ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන පළමු අවස්ථාව මෙය වේ.

අවසන් වරට මෛත්‍රීපාල සිරිසේනගේ ජනාධිපති ධුර කාලය තුළ 2016 පෙබරවාරි මාසයේදී සෙයිඩ් රාද් අල් හුසේන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණියේය.

2022 ඔක්තෝබර් මාසයේදී සිය රාජකාරි භාරගත්, ඔස්ට්‍රියානු ජාතිකයකු වන ටර්ක් මෙරට සංචාරය කරන්නේ අන්තර්ජාතික ප්‍රජාව විසින් මතු කරන ලද මානව හිමිකම් ගැටලු විසඳන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ රජය ගැටලුවකට මැදිව සිටින අවස්ථාවකය.

ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණ සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලට පෙර, පසුගිය වසරේ අගෝස්තු මාසයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතනයට ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවේ, ටර්ක් පැවසුවේ, අලුතින් තේරී පත් වූ රජය ගැටුමේ මූල හේතු ආමන්ත්‍රණය කිරීමට සහ වගවීමේ පරතරය පියවා ගැනීම සඳහා මූලික ව්‍යවස්ථාමය සහ ආයතනික ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කිරීමට නැවත කැපවිය යුතු අතර සංහිඳියාව සඳහා කටයුතු කළ යුතු බවයි.

ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත ක්‍රියාත්මක කිරීම වහාම අත්හිටුවීම සහ ඕනෑම ආදේශක නීති සම්පාදනයක් අන්තර්ජාතික මානව හිමිකම් නීතියට අනුකූල වන බවට සහතික කිරීම, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස, සංගමය සහ සාමකාමී රැස්වීමේ අයිතිවාසිකම් අනවශ්‍ය ලෙස සීමා කරන නීති සංශෝධනය කිරීම, අන්තර්ජාල ආරක්ෂණ පනත සහ ICCPR පනත ඇතුළු කරුණු ද එම වාර්තාවට ඇතුළත් විය.

ටර්ක්ගේ පූර්වගාමියා වූ මිෂෙල් බැෂලේ ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරයක් ඉල්ලා සිටියද එම සංචාරය සිදු නොවීය.

මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය බැෂලේගේ ධුර කාලයේ දී එම කාර්යාලයේ බාහිර සාක්ෂි රැස් කිරීමේ යාන්ත්‍රණයක් වන ශ්‍රී ලංකා වගවීමේ ව්‍යාපෘතිය පිහිටුවන ලද අතර රජය එයට දැඩි ලෙස විරුද්ධ විය.

2024 ජූලි 5 වැනි දින වන විට, මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාල ව්‍යාපෘතියේ රාමුව තුළ ස්ථාපිත ගබඩාවේ අයිතම 96,215ක් අඩංගු වී තිබිණි.

ඊට අන්තර්ජාතික සහ බහුපාර්ශ්වික සංවිධාන ඇතුළුව විවිධ මූලාශ්‍ර 470කට වැඩි ගණනකින් ලැබුණු තොරතුරු අඩංගු බව මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය පවසයි.

මෙම වසරේ මාර්තු මාසයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිසමේ ඉහළ මට්ටමේ අංශය ඇමතූ විදේශ අමාත්‍ය විජිත හේරත්, මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ ශ්‍රී ලංකා ව්‍යාපෘතිය ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර රට තුළ වගවීමේ ගැටලු විසඳීම සඳහා විශ්වසනීය හා හොඳ දේශීය ක්‍රියාවලියක් සඳහා රජයේ සැලසුම් ගෙනහැර දැක්වීය.