ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් ඇති වූ ආහාර අනාරක්ෂිත තත්ත්වය හමුවේ මෙරට කුටුම්භවලින් අඩකට වඩා ආහාර මඟ හැරීම, අඩු මනාපයක් ඇති ආහාර අනුභව කිරීම හෝ ප්‍රමාණයන් සීමා කිරීම වැනි උපාය මාර්ග වෙත යොමු වී ඇති බව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ (OHCHR) වාර්තාවේ දක්වා තිබේ.

එහි දැක්වෙන්නේ මෙරට කුටුම්භවලින් සියයට 27කට වඩා ප්‍රමාණවත් නොවන ආහාර පරිභෝජනය කර ඇති බවයි.

ලෝක ආහාර වැඩසටහන (WFP) උපුටා දක්වමින්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් පිළිබඳ සිය වාර්තාවේ සඳහන් කළේ, ආර්ථික අර්බුදයේ බලපෑමෙන් පසු රට පුරා කුටුම්භවලින් සියයට 16ක් ආහාර අනාරක්ෂිත තත්ත්වයක සිටින බවයි.

මෙය වයස අවුරුදු පහට අඩු දරුවන්ගේ මන්දපෝෂණය සියයට 12.2 සිට 17 දක්වා වැඩි කිරීමට දායක වී ඇති බව වාර්තාව පවසයි.

“ශ්‍රී ලංකාවේ දරිද්‍රතා අනුපාතය සියයට 24.5ක් වූ අතර එය 2019 දී මෙන් දෙගුණයකට ආසන්නය. 2021 සහ 2024 අතර ආහාර මිල දෙගුණයකටත් වඩා වැඩි විය. සාර්ව ආර්ථික ප්‍රකෘතිය තිබියදීත්, රැකියා සහ සැබෑ වැටුප් අර්බුදය පෙර මට්ටම්වලට වඩා පහළින් පැවතීම නිසා දරිද්‍රතාව සහ ආහාර අනාරක්ෂිතභාව ඉහළ ගියේය”. යනුවෙන් වාර්තාවේ දැක්වේ.

2025 අයවැය වාර්තාවට අනුව, රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 8.9ක් හෝ රජයේ ආදායමෙන් සියයට 60ක් පමණ රජයේ ණය සඳහා පොලී ගෙවීම් සඳහා වෙන් කරන ලදී.

“සෞඛ්‍ය හා අධ්‍යාපන අංශ සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 1.83ක් සහ 1.88ක් වෙන් කර ඇති අතර එය පෙර වසරට වඩා වැඩි වීමක් පිළිබිඹු කරන අතර ජාතික ජන බලවේගයේ මැතිවරණ පොරොන්දුව වන සියයට තුනක සහ හයක ප්‍රතිපාදන සඳහා පියවර ගෙන තිබේ.” යැයි ද වාර්තාවේ දැක්වේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ අතීත සහ වර්තමාන මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන් සම්බන්ධයෙන් ගත කල ආරක්ෂක හමුදා සාමාජිකයන් සම්බන්ධ යැයි කියනු ලබන නඩුවලදී, ශ්‍රී ලංකාවේ වගවීම අඩු බව ද වාර්තාවේ සඳහන් වේ.

“චූදිත අපරාධකරුවන්ට නඩු පැවරීමට සහ දඬුවම් කිරීමට රාජ්‍යයේ ඇති අකමැත්ත හෝ නොහැකියාව වඩාත් හොඳින් පෙන්නුම් කරන්නේ බොහෝ සංකේතාත්මක නඩුවලදී අර්ථවත් ප්‍රගතියක් අඛණ්ඩව නොමැතිකමෙනි,” යනුවෙන් එහි සඳහන් වේ.

“2019 පාස්කු ඉරිදා ප්‍රහාර සම්බන්ධයෙන් වැඩිදුර විමර්ශන සඳහා ජනාධිපති විමර්ශන කොමිෂන් සභා වාර්තාව අධ්‍යයනය කිරීමට 2025 අප්‍රේල් 22 වැනිදා රජය OHCHR වෙත දැනුම් දුන් බව කවුන්සිලය පවසයි. මෙම ලිපිය ලියන අවස්ථාව වන විට, ප්‍රහාර සම්බන්ධයෙන් අපරාධ නඩු 40කට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහ සිවිල් නඩු 280කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ගොනු කර ඇත; මෙම නඩු බොහොමයක් මූලික අදියරවල පවතින අතර, ඒ කිසිවක් වරදකරු කිරීමට හේතු වී නොමැත,” යනුවෙන් එහි දැක්වේ.

අතුරුදහන් වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලය 2018 දී පිහිටුවන ලද දා සිට, බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් වූ දහස් ගණනක් දෙනාගේ ඉරණම සහ ස්ථානය පැහැදිලි කර නොමැති අතර වින්දිත ප්‍රජාවන් ඒ පිළිබඳ විශ්වාසයක් නොමැතිකමට මුහුණ දී ඇති බව වාර්තාව තවදුරටත් පවසයි.

“විශේෂයෙන් 2019-2022 කාලය තුළ අනුප්‍රාප්තික රජයන්, විශ්වසනීයත්වය සහ ස්වාධීනත්වය නොමැති සාමාජිකයන් පත් කිරීමෙන් ආයතනයේ ස්වාධීනත්වය අඩපණ කර ඇත.” යනුවෙන් වාර්තාව පවසයි.

2024 දෙසැම්බර් වන විට, අතුරුදහන් වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලය ගොනු කරන ලද නඩු 15,000න් පුද්ගලයන් 18 දෙනෙකු සොයා ගන්නා ලදී.