August 9, 2023

මෑතකාලීනව සිදු වූ ඖෂධ අසාත්මිකතා සහ ඒවායේ අතුරු ආබාධ පිළිබඳව සොයාබැලීමට පත්කළ විද්වත් කමිටුව තීරණය කර ඇත්තේ, වාර්තාවූ මෑතකාලීන මරණ 06 න් 05 ක්ම ජීවිතයට තර්ජනයක් වන අසාත්මික ප්‍රතික්‍රියාවක් වන ඇනෆිලැක්සිස් නිසා සිදු වූ ඒවා බවයි.

එම කමිටුව සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරයා වෙත ඉදිරිපත් කළ අවසන් වාර්තාවෙන් මේ බව අනාවරණය වී ඇත.

කෙසේවෙතත් වෛද්‍වරුන්ගේ සහ රෝගීන්ගේ රහස්‍යභාවය හේතුවෙන් සම්පූර්ණ වාර්තාව හෙළිදරව් කර නොමැත.

විශේෂඥයන් මෙම වාර්තාවේ නිර්දේශ 12 ක් දක්වා ඇත.

1. ඇනෆිලැක්සිස් කළමනාකරණය/ හදිසි කළමනාකරණය පිළිබඳ ජාතික සහ ආයතනික මාර්ගෝපදේශ/ප්‍රොටෝකෝල නැවත බැලීම සහ ස්ථාපිත කිරීම.

2. ඇනෆිලැක්සිස් තත්වයකදී “වේලාසනින් හඳුනාගෙන වහාම ඇඩ්‍රිනලින් සමඟ ප්‍රතිකාර කරන්න” පුරුදු නැවත අවධාරණය කරන්න. වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ උපදෙස් නොමැතිව හදිසි අවස්ථාවකදී IM මාර්ගයේ 1:1000 adrenalin භාවිතා කිරීමට ආයතනවල ලියාපදිංචි හෙද නිලධාරීන්ට අවසර දෙන්න.

3. ඇනෆිලැක්සිස් හදිසි කළමනාකරණය පිළිබඳ වෛද්‍ය නිලධාරීන් සහ හෙද නිලධාරීන් සඳහා අනිවාර්ය අඛණ්ඩ වෘත්තීය සංවර්ධන යාන්ත්‍රණයක් හෝ පුහුණු වැඩසටහනක් සංවර්ධනය කිරීම.

4. වාර්තා වී ඇති සියලුම ජීවිත තර්ජනාත්මක අහිතකර සිදුවීම් සඳහා ආයතනික සායනික විගණන පැවැත්වීම සඳහා අනිවාර්ය යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපිත කිරීම.

5. ආයතනික ඖෂධ කළමනාකරණ ප්‍රතිපත්ති (උදා: ආයතනික ප්‍රතිජීවක ප්‍රතිපත්තිය, ADR විගණන ප්‍රතිපත්තිය, ආදිය) සංවර්ධනය කිරීම සහ ඖෂධ දෝෂ අවම කිරීම සඳහා ආයතනික යාන්ත්‍රණයන් හඳුන්වා දීම සඳහා DTC හි TOR සංශෝධනය කළ යුතුය.

6. පසුකාලීන අසාත්මිකතා සමාලෝචන සඳහා ඇනෆිලැක්සිස් තත්වයන්ගෙන් දිවි ගලවාගත් අය සඳහා යොමුකිරීමේ ජාල හෝ මාර්ග ස්ථාපිත කළ යුතුය.

7. රට පුරා පාසල්වල 10 සහ 11 වසරවල සිසුන් අසාත්මිකතා සහ ඖෂධ/ප්‍රතිජීවක ආරක්ෂිත භාවිතය පිළිබඳව දැනුවත් කිරීමේ යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපිත කිරීම. මාධ්‍යවේදීන් සහ ජනතාව දැනුවත් කිරීමට සමාන යාන්ත්‍රණයක් ඇති කරන්න.

8. තත්‍ය කාලීන දත්ත හුවමාරු ජංගම යෙදුම් හඳුන්වාදීම මගින් අහිතකර ඖෂධ ප්‍රතික්‍රියා(ADR) වාර්තාකරණ සහ ප්‍රතිචාර පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාව සහ සඵලතාවය වැඩි දියුණු කිරීම. ඖෂධ නියාමන අධිකාරිය වෙත අහිතකර ඖෂධ ප්‍රතික්‍රියා වාර්තා කිරීමට මහජනතාවට ඉඩදිය යුතුය.

9. සෞඛ්‍ය සේවා ආයතන වෙත පිළිගත හැකි ගුණාත්මක ආරක්ෂිත සහ ඵලදායී ඖෂධ ප්‍රමාණවත් ලෙස සැපයීමට බාධාවක් විය හැකි ක්‍රියා පටිපාටිමය සහ/හෝ මූල්‍ය ගැටලු සම්බන්ධයෙන් ඉක්මන් ප්‍රතිකර්ම ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම.

10. ඖෂධ ප්රවාහනය කිරීමේදී උෂ්ණත්ව පාලනය දැඩි ලෙස නඩත්තු කිරීම අවධාරණය කරන්න.

11. ලියාපදිංචි කිරීමේදී ඖෂධවල ගුණාත්මකභාවය දැඩි ලෙස ඇගයීමට ලක් කිරීම සහ රටේ ඖෂධවල ගුණාත්මකභාවය ඉහළ නැංවීම සඳහා අහඹු සාම්පල පශ්චාත් අලෙවි තත්ත්ව පරීක්ෂාව නිර්දේශ කෙරේ.

12. ගුණාත්මක අසාර්ථකත්වයන් පිළිබඳ සුදුසු සහ කඩිනම් වාර්තා කිරීම් අවශ්‍ය වේ.