September 17, 2025

බදු පරිපාලනය නවීකරණය කිරීම සඳහා 2016 දී රුපියල් බිලියන 10ක වියදමින් හඳුන්වා දුන් ආදායම් පරිපාලන කළමනාකරණ තොරතුරු පද්ධතිය (RAMIS), දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ තොරතුරු තාක්ෂණ ධාරිතාව, පාලනය සහ විකුණුම්කරුවන්ගේ කළමනාකරණයේ දුර්වලතා හේතුවෙන් බරපතළ අවදානම් වලට මුහුණ දී ඇති බවට ලෝක බැංකුව අනතුරු අඟවා තිබේ.

“ආදායම් පරිපාලන කළමනාකරණ තොරතුරු පද්ධතියේ (RAMIS) ක්‍රියාකාරීත්වය නොමැතිකම බදු පරිපාලනය වැඩිදියුණු කිරීමේදී බාධාවක් ලෙස පවතී,” යනුවෙන් ‘ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය මූල්‍ය සමාලෝචනය – සමතුලිත මූල්‍ය ගැලපීමක් කරා’ මැයෙන් වූ සිය නවතම තක්සේරුවේ ලෝක බැංකුව සඳහන් කර තිබේ.

“දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ තොරතුරු තාක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිණතභාවයේ සැළකිව යුතු පරතරයක් ඇති අතර, විකුණුම්කරුවන්ගේ සහාය නොමැති විට තීරණාත්මක කාර්යයන් හැසිරවීමට අභියෝග එල්ල කරයි, එමඟින් ඩිජිටල් පරිවර්තනයක් ගෙන ඒමට හෝ RAMIS වැනි ප්‍රධාන පද්ධතිවල ක්‍රියාකාරිත්වය ප්‍රශස්ත කිරීමට දෙපාර්තමේන්තුවට ඇති හැකියාවට බාධා කරයි.” යනුවෙන් එහි සඳහන් වේ.

ආයෝජනය තිබියදීත්, බදු පරිපාලන ක්‍රියාවලීන් නවීකරණය කිරීම සඳහා දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ ක්‍රියාත්මක කළ RAMIS පද්ධතිය දුර්වල ලෙස ක්‍රියා කර ඇත.

නව සැලැස්මක් යටතේ,දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 2027 වන විට මූලික තොරතුරු තාක්ෂණ පද්ධති සංවර්ධනය කිරීමට, ක්‍රියාත්මක කිරීමට සහ කළමනාකරණය කිරීමට මූලික හැකියාවන් ගොඩනඟනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

RAMIS සිංගප්පූරු සමාගමක් විසින් සංවර්ධනය කරන ලද තාක්ෂණයකි.

“ජාතික ආදායමෙන් රුපියල් ට්‍රිලියන (ඩොලර් බිලියන 6.6) කළමනාකරණය කිරීමේදී RAMIS හි කාර්යභාරය සැළකිල්ලට ගෙන, දිගුකාලීන මූල්‍ය තිරසාරභාවය සහ සේවා අඛණ්ඩතාව සහතික කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. විකුණුම්කරුවන්ගේ සහාය ඉක්මවා RAMIS හි ක්‍රියාකාරීත්වය සහ විශ්වසනීයත්වය පවත්වා ගැනීම සඳහා උපායමාර්ගික පිරිවැය කළමනාකරණය සහ ක්‍රියාශීලී මූල්‍ය සැලසුම් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වනු ඇත,” යනුවෙන් ලෝක බැංකුව පැවසීය.

“2027න් පසු පද්ධතිය අභ්‍යන්තර සංවර්ධනයකට මාරු වුවහොත්, එහි බාහිරින් ලබාගත් සේවා සපයන්නා ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කළහොත් හෝ දේශීය සැපයුම්කරුවකු වෙත මාරුවීමක් අධීක්ෂණය කළහොත් ස්වාධීනව නඩත්තු කිරීමට හැකි වන පරිදි දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ තොරතුරු තාක්ෂණ උපායමාර්ගික සැලැස්මේ දක්වා ඇති උපාය මාර්ග නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීම අවශ්‍ය වනු ඇත.” යනුවෙන් ද වාර්තාවේ දැක්වේ.

RAMIS බදු ගෙවන්නන්ගේ ද්වාර, ස්වයංක්‍රීය දත්ත විශ්ලේෂණ, අවදානම් කළමනාකරණය සහ බදු ගෙවන්නන්ගේ වලංගුකරණය වැනි මූලික කාර්යයන් ඉටු කිරීමට අපොහොසත් වී ඇත.

අඩුපාඩු පුළුල් ආයතනික හිඩැස් පිළිබිඹු කරන බව වාර්තාව අවධාරණය කළේය.

කෙසේවෙතත් දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු වී ඇති බව ද වාර්තාව අවධාරණය කළේය.

“තම ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට සහ මධ්‍ය කාලීනව ප්‍රගතිය පවත්වා ගැනීමට, ශ්‍රී ලංකාව ආදායම් එකතු කිරීම වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා බොහෝ සෙයින් ආයෝජනය කළ යුතුය. වෙනත් රටවලින් ලෝක බැංකු අත්දැකීම්වලින් පෙනී යන්නේ එවැනි ආයෝජනවලින් 40 ගුණයක ප්‍රතිලාභ ලැබිය හැකි බවයි.”යනුවෙන් වාර්තාවේ දැක්වේ.