ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන දූෂණ විරෝධී ආයතනය වන අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම, නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ගවල ඓතිහාසික වැඩිවීමක් වාර්තා කර තිබේ.

ඒ, දශකයකට ආසන්න කාලයක් තුළ වැඩිම අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ වරදකරුවන් කිරීමේ සංඛ්‍යාව වාර්තා කරමිනි.

කොමිසමේ නවතම කාර්ය සාධන දත්තවලට අනුව, 2024 දී ආරම්භ වූ මෙම ප්‍රවණතාව 2025 මුල් භාගය දක්වා අඛණ්ඩව පැවතිණි.

2023 අංක 9 දරන දූෂණ විරෝධී පනත යටතේ ක්‍රියාත්මක වන අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම, සාම්ප්‍රදායික අල්ලස් නඩු වලින් ඔබ්බට සිය අවධානය තීව්‍ර කර ඇති අතර, ඉහළ පෙළේ රාජ්‍ය නිලධාරීන් සහ හිටපු දේශපාලන නායකයන් සම්බන්ධ සංකීර්ණ දූෂණ විමර්ශන වැඩි වැඩියෙන් සිදු කරයි.

දැඩි නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම, වැළැක්වීමේ පියවර සහ පාලනයේ විනිවිදභාවය තුළින් දූෂණය මුලිනුපුටා දැමීම කෙරෙහි එහි අලුත් මෙහෙවර කේන්ද්‍රගත වී ඇති බව කොමිසම අවධාරණය කළේය.

2024 දී නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ උත්සාහයන් පෙර නොවූ විරූ මට්ටම් කරා ළඟා වූ අතර එය 2020 සිට කොමිසම සඳහා වඩාත්ම ක්‍රියාකාරී වසර සනිටුහන් කළේය.

අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම 2024 දී සාර්ථක වැටලීම් 53ක් සිදු කළ අතර එය 2023 දී 43ක් සහ 2022 දී 32ක් විය.

මෙම වැටලීම් මඟින් සැකකරුවන් 86 දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගැනුණු අතර එය පෙර වසරේ 57 දෙනාට වඩා තියුණු වැඩිවීමකි.

පළමු මාස ​​හය තුළ පමණක් වැටලීම් 27ක් සහ අත්අඩංගුවට ගැනීම් 34ක් වාර්තා වී ඇති අතර, 2025 දක්වා මෙම ගම්‍යතාව ක්‍රියාත්මක වී ඇත.

අල්ලස් ගැනීම ප්‍රධාන අවධානයක් ලෙස පවතින අතර, 2025 තුළ දූෂණ ආශ්‍රිත වැරදි සඳහා කැපී පෙනෙන ව්‍යාප්තියක් අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසමේ දත්ත මගින් පෙන්නුම් කෙරේ.

2024 දී කොමිසම නඩු 83ක් ගොනු කළ අතර ඉන් 70ක් අල්ලස් ආශ්‍රිත ඒවා විය.

කෙසේවෙතත්, 2025 වසරේ මුල් කාර්තු දෙක තුළ පමණක්, දූෂණ නඩු 50න් 15ක් ගොනු කර ඇති අතර, එය 2022 දී එවැනි නඩු සඳහා වාර්තාගත ඉහළම වාර්ෂික නඩු සංඛ්‍යාවට ආසන්න වශයෙන් සමාන වේ.

නීති විරෝධී ලෙස පොහොසත් වීම හෝ වත්කම් ප්‍රකාශ නොකිරීම සම්බන්ධ නඩු, තවමත් සීමිත වුවද, නව පනත මගින් හඳුන්වා දී ඇති ශක්තිමත් නීති රාමුව යටතේ එවැනි නඩු ද මතුවීමට පටන් ගෙන තිබේ.

මෙම වසරේ ප්‍රමුඛ දේශපාලන හා පරිපාලන පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති අතර, එය ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් වගවීම සඳහා පැහැදිලි මාරුවක් පෙන්නුම් කරයි.

2025 ජනවාරි සහ ජුනි අතර අත්අඩංගුවට ගත් අය අතර, වෙනම නඩු හතරකට සම්බන්ධ හිටපු සෞඛ්‍ය සහ ජනමාධ්‍ය අමාත්‍යවරයෙක්, හිටපු ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරයෙක්, ඌව පළාතේ හිටපු ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයෙක් සහ හිටපු ප්‍රධාන ලේකම්වරයෙක් සහ මධ්‍යම පළාත් සභාවේ හිටපු විපක්ෂ නායකවරයෙක් ද වූහ.

මීට අමතරව, ස්නායු ශල්‍ය වෛද්‍යවරයෙක් සහ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව සහ ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවය වැනි ආයතනවල ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ද මෙම කාලය තුළ අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදී.

වරදකරුවන් බවට පත්කිරීම් ද ඉහළ ගොස් ඇති අතර, 2015 සිට ඉහළම මට්ටමට ළඟා වී ඇත.

2024 දී පුද්ගලයන් තිස් දෙනෙකු වරදකරුවන් බවට පත් කරන ලද අතර, ඒ අතරට හිටපු ආපදා කළමනාකරණ අමාත්‍යවරයකු, පොලිස් නිලධාරීන් සහ දුම්රිය දෙපාර්තමේන්තුවේ සහ ශ්‍රී ලංකා රේගු දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් ද ඇතුළත් වේ.

2025 දක්වා ඉහළ යෑමේ ප්‍රවණතාව අඛණ්ඩව පවතින අතර, දෙවැනි කාර්තුව වන විට වරදකරුවන් 24 දෙනෙකු වාර්තා වී ඇත.

මෙම වසරේ වරදකරුවන් වූ අය අතර හිටපු ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයකු, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු ලෙසද සේවය කළ ලංකා සතොසේ හිටපු සභාපතිවරයකු, හිටපු ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරයකු සහ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ රෙජිස්ට්‍රාර්වරයකු ද ඇතුළත් වේ.

දූෂණ විරෝධී පනත බලාත්මක කිරීමෙන් පසු මහජන සහභාගීත්වය ඉහළ යෑම කොමිසමේ නඩු වැඩි වීමට අර්ධ වශයෙන් හේතු වේ.

2024 දී අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම වෙත පැමිණිලි 4,267ක් සහ 2025 පළමු භාගයේදී පැමිණිලි 3,022ක් ලැබිණි.

මහජන විශ්වාසය සහ දැනුවත්භාවය වර්ධනය වී ඇති බව පෙනෙන අතර, වැරදි වාර්තා කිරීමට සහ විමර්ශන සඳහා සහාය වීමට වැඩි වශයෙන් පුරවැසියන් ඉදිරිපත් වේ.

නීතිය ක්‍රියාත්මක් කිරීමට අමතරව, අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසමේ නිවාරණ අංශය එහි ප්‍රජා සම්බන්ධතා ප්‍රයත්නයන් තීව්‍ර කර ඇති අතර, 2024 දී දැනුවත් කිරීමේ සහ නිවාරණ වැඩසටහන් 139ක් සහ 2025 පළමු භාගයේදී වැඩසටහන් 113ක් පවත්වා ඇත.

මෙම මුලපිරීම් රාජ්‍ය ආයතන, පෞද්ගලික අංශයේ ආයතන සහ අධ්‍යාපනික සැකසුම් ඉලක්ක කර ගෙන ඇත.

මීට සමගාමීව, අභ්‍යන්තර වගවීම ශක්තිමත් කිරීම සහ දූෂණයට ඇති අවස්ථා අඩු කිරීම සඳහා අමාත්‍යාංශ සහ රාජ්‍ය ආයතන තුළ අභ්‍යන්තර කටයුතු ඒකක (IAU) පිහිටුවීම සම්බන්ධීකරණය කිරීම කොමිසම ආරම්භ කර ඇත.