ඩිජිටල් පරිවර්තනයේ ප්‍රධාන පියවරක් ලෙස, ශ්‍රී ලංකා රජය 2026 අප්‍රේල් වන විට ජාතික ඩිජිටල් හැඳුනුම්පත් පද්ධතිය දියත් කරන බව නිවේදනය කර තිබේ.

මෙම පියවර මගින් රාජ්‍ය සේවාවන් වෙත ප්‍රවේශය වෙනස් වන අතරම දත්ත පෞද්ගලිකත්වය සුරක්ෂිත කරන බව සහ පුරවැසි ආරක්ෂාව සහතික කරන බවට රජය පොරොන්දු වී ඇත.

ඩිජිටල් ආර්ථික අමාත්‍යාංශය යටතේ ක්‍රියාත්මක කරන මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා ඉන්දියානු රජයෙන් ආසන්න වශයෙන් රුපියල් බිලියන 10.4ක ප්‍රදානයක් මගින් අරමුදල් සපයනු ලැබේ.

එම නිසා මෙම ව්‍යාපෘතියෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය මත මූල්‍ය බර අවම කරනු ඇති බව අමාත්‍යාංශය තහවුරු කළේය.

ඩිජිටල් ආර්ථික වැඩසටහන යටතේ 2030 වන විට ශ්‍රී ලංකාව කලාපීය ඩිජිටල් මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස ස්ථානගත කරමින්, ශක්තිමත් ඩිජිටල් ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීම අපේක්ෂා කරයි.

මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සඳහා ප්‍රධාන පියවරක් වන්නේ ආරක්ෂිත සහ විශ්වාසදායක ඩිජිටල් අනන්‍යතා පද්ධතියක් ක්‍රියාත්මක කිරීම බව අමාත්‍යංශ ප්‍රකාශයේ සඳහන් වේ.

දශක ගණනාවක් තිස්සේ, ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික හැඳුනුම්පත (NIC) පුද්ගලයකු හඳුනාගැනීමේ සහ රාජ්‍ය සේවා ප්‍රවේශයේ පදනම ලෙස කටයුතු කළේය.

කෙසේවෙතත්, ආරක්ෂිත සහ පරිමාණය කළ හැකි ඩිජිටල් අනන්‍යතා විසඳුම් සඳහා සම්බන්ධයෙන් වන ගෝලීය ප්‍රවණතා ශ්‍රී ලංකාව ද නවීන ඩිජිටල් විකල්පයක් වෙත යෑමට පොළඹවා ඇත.

ඒ සඳහා තෝරාගත් වේදිකාව වන්නේ පිලිපීනය, මොරොක්කෝව, ඉතියෝපියාව සහ ටෝගෝ වැනි රටවල දැනටමත් භාවිතයේ පවතින ගෝලීය වශයෙන් පිළිගත් MOSIPවේදිකාවයි.

ලොව පුරා මිලියන 130කට අධික ජනතාවක් MOSIP වේදිකාව මත පදනම් වූ ඩිජිටල් හැඳුනුම්පත් ලබාගෙන ඇති බව අමාත්‍යාංශය පවසයි.

විකල්ප තුනක් සළකා බැලීමෙන් පසු MOSIP වේදිකාව වඩාත්ම ලාභදායී සහ ආරක්ෂිත විකල්පය ලෙස හඳුනාගත් බව නිවේදනයේ සඳහන් විය.

රජය හිමිකාරීත්වය දරන වේදිකාවක් වඩා හොඳ වුවද එය ඉහළ පිරිවැයක් යන නම්‍යශීලී බැවින් අඩු සහ අගුලු දැමීමේ අවදානමක් සහිතව පැමිණි බව අමාත්‍යාංශය පවසයි.

MOSIP ශ්‍රී ලංකාවට නම්‍යශීලී බවක් ලබා දෙන බවත්, අගුලු දැමීම වළක්වන බවත්, රජය පුරවැසි දත්තවල සම්පූර්ණ පාලනය රඳවා ගන්නා බවත් සහතික කරයි.

ඉන්දියානු පද්ධති ඒකාබද්ධ කරන්නකු ශ්‍රී ලංකාවට ගැළපෙන ලෙස MOSIP වේදිකාව සකස් කරන බවත්, දේශීය තොරතුරු තාක්ෂණ වෘත්තිකයන් පද්ධතියේ සම්පූර්ණ ක්‍රියාකාරිත්වය, නඩත්තුව සහ අනාගත සංවර්ධනය සඳහා පුහුණු කරනු ලබන බවත් අමාත්‍යාංශය පැහැදිලි කළේය.

ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන පාලනයන්ට ඇතුළත් කරුණු ගණනාවක් තිබේ.

සියලුම දත්ත ලබා ගැනීම් පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පමණක් හසුරුවනු ඇත.

පද්ධතිය සම්පූර්ණයෙන්ම දේශීය කළමනාකරණය යටතේ ඇති ජෛවමිතික හෝ පෞද්ගලික දත්ත රැස් කරන ආයතනයකින් සිදු කරනු ඇත.

පද්ධතිය සක්‍රිය කිරීමට පෙර ශ්‍රී ලංකා පරිගණක හදිසි ප්‍රතිචාර සංසදය (SLCERT) විසින් සම්පූර්ණ ආරක්ෂක විගණනයක් පවත්වනු ලැබේ.

පද්ධතිය ශ්‍රී ලංකා රජය සතු යටිතල පහසුකම් පද්ධතියක් තුළ යොදවනු ලැබේ.

ඩිජිටල් ආර්ථික අමාත්‍යාංශය අවධාරණය කළේ ඩිජිටල් හැඳුනුම්පත් පද්ධතිය මූලික වශයෙන් පෞද්ගලිකත්වය සහ දත්ත ආරක්ෂාව සමඟ නිර්මාණය කර ඇති බවයි.

මුහුණ, ඇඟිලි සලකුණු සහ ඇසේ ස්කෑන් දත්ත වැනි ජෛවමිතික දත්ත සංකේතන භාවිතයෙන් සංකේතනය කර ගබඩා කරනු ලැබේ.

එමගින් පුරවැසි දත්ත සඳහා අනවසර පාර්ශවයන්ට ප්‍රවේශ විය නොහැකි බව සහතික කරයි.

MOSIP වේදිකාව ඉන්දියාවේ ‘ආධාර්’ පද්ධතිය නොවන බව ද අමාත්‍යාංශය සඳහන් කළේය.

‘ආධාර්’ හි ආකෘතියෙන් ආභාෂය ලැබුවද, MOSIP යනු ඩිජිටල් අනන්‍යතාව සහ සයිබර් ආරක්ෂාව පිළිබඳ ගෝලීය විශේෂඥයන්ගේ එකමුතුවක් විසින් සංවර්ධනය කරන ලද අන්තර්ජාතික, විවෘත මූලාශ්‍ර වේදිකාවක් බව අමාත්‍යාංශය පෙන්වා දී ඇත.