2022 සිට 2024 දක්වා වසර තුනක කාලය තුළ මෙරට විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් ඇතුළු වෛද්‍යවරුන් 1,489 දෙනෙකු රට හැරයෑම නිසා ශ්‍රී ලංකා රජයට සහ බදු ගෙවන ජනතාවට රුපියල් බිලියන 12.5ක පමණ විශාල මූල්‍ය අලාභයක් සිදුවී ඇති බව අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී තිබේ.

මෙම රට හැරයෑම් නිසා ග්‍රාමීය සහ ඌන සේවා ප්‍රදේශවල සෞඛ්‍ය සේවා යටිතල පහසුකම් පීඩාවට පත් කර ඇති අතර, සත්කාර සඳහා ප්‍රවේශවීමේ අසමානතාවන් උග්‍ර කිරීමට හේතු වී තිබේ.

පශ්චාත් පුහුණු සේවා බැඳුම්කර වැනි පවතින රඳවා ගැනීමේ යාන්ත්‍රණ බොහෝ දුරට අකාර්යක්ෂම වී ඇති බව අධ්‍යයනයෙන් පෙනීගොස් තිබේ.

එක්සත් රාජධානිය පදනම් කරගත් අන්තර්ජාතික සෞඛ්‍ය සැලසුම් සහ කළමනාකරණ සඟරාවේ මෙම මාසයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද සමාලෝචන ලිපියේ මෙම කරුණු සඳහන් වේ.

මෙම සඟරාව ජෝන් වයිලි සහ පුත්‍රයෝ සමාගම විසින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.

‘නික්මයාම සහ එහි හානිය: ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික අර්බුදය සහ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංක්‍රමණය’ යන මාතෘකාවෙන් යුත් ලිපිය රාගම කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨයේ මදුනිල් නිරිඇල්ල, ක්‍රිෂානි ප්‍රභාගර්, පැතුම් ප්‍රේමරත්න, රවිනි ප්‍රේමරත්න, නිලන්ති ද සිල්වා සහ ජනක ද සිල්වා, කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨයේ සරෝජ් ජයසිංහ සහ මොරටුව විශ්වවිද්‍යාලයේ ව්‍යාපාර පීඨයේ තිලෝක ද සිල්වා විසින් රචනා කර ඇත.

ඔවුන් 2022 සහ 2024 අතර සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ, පශ්චාත් උපාධි වෛද්‍ය ආයතනයේ සහ අන්තර්ජාතික වෛද්‍ය සභා වාර්තා ඇතුළු ජාතික සහ අන්තර්ජාතික දත්ත භාවිත කරමින් ප්‍රතිපත්ති විශ්ලේෂණයක් සිදු කර ඇත.

වර්තමානයේ, ශ්‍රී ලංකාවේ සෞඛ්‍ය සේවා ශ්‍රම බලකාය විශේෂඥයන් 2,800ක් පමණ ඇතුළු වෛද්‍යවරුන් 23,000කගෙන්පමණ සමන්විත වේ.

රටේ ආර්ථික අර්බුදයට සමගාමීව, 2022 සිට 2024 දක්වා දත්ත විශ්ලේෂණය කරමින්, අධ්‍යයනයෙන් හෙළි කර ඇත්තේ මෙම කාලය තුළ වෛද්‍යවරුන් 1,085 දෙනෙකු විශේෂඥ විදේශ පුහුණුව ලබමින් සිටි බවත්, 2022 සහ 2023 දී පිළිවෙලින් වෛද්‍යවරුන් 477 දෙනෙකු සහ 449 දෙනෙකු ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටව ගිය බවත්, එය සිවිල් යුද්ධය පැවති කාලයට වඩා (2006 සිට 2009 දක්වා) සැළකිව යුතු ලෙස වැඩි බවත්ය.

1,085 දෙනාගෙන් 20%ක් පමණ එනම් 205 දෙනෙක් පශ්චාත් උපාධි වෛද්‍ය ආයතනයේ සහතිකය සඳහා පවා රටට ආපසු පැමිණ නැත.

සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ දත්ත හරහා, 2022 සිට 2024 දක්වා වෛද්‍ය උපාධිධාරීන් 3,839 දෙනෙකුගෙන් සීමාවාසික වෛද්‍යවරුන් 75 දෙනෙකු පශ්චාත් සීමාවාසික පත්වීම් සඳහා අයදුම් කර නොමැති බව සොයාගෙන ඇත.

විවිධ මට්ටමේ සේවා පළපුරුද්දක් ඇති වෛද්‍ය නිලධාරීන් 1,209 දෙනෙකු මෙම වසර තුන තුළ තම තනතුරු පුරප්පාඩු කර ඇති බව අමාත්‍යාංශය ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, එය වෛද්‍ය නිලධාරීන් 20,000ක් පමණ සිටින රටක වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සැළකිව යුතු අඩුවීමකි.

වෛද්‍යවරුන් සංක්‍රමණය වූ සමහර රටවල් දෙස බලන විට, 2024 වන විට ශ්‍රී ලාංකික කාර්ය මණ්ඩලයේ 121%ක වැඩිවීමක් සිදුවී ඇති බවත්, එක්සත් රාජධානියේ ජාතික සෞඛ්‍ය සේවයේ සහ ප්‍රජා සෞඛ්‍ය සේවයේ උපදේශකයන් 391ක් සහ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් 413ක් ඇතුළුව වෛද්‍යවරුන් 3,082ක් සිටින බවත්, 2019 දෙසැම්බර් මාසයට පෙර එය අඩකටත් වඩා අඩු වූ බවත්, උපදේශකයන් 182ක් සහ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් 199ක් ඇතුළුව 1,396ක් වූ බවත් කණ්ඩායම සොයා ගෙන ඇත.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ වෛද්‍ය නාමාවලිය මත පදනම් වූ 2022 අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ ඕස්ට්‍රේලියාවේ සේවය කරන විදෙස් වෛද්‍ය උපාධිධාරීන්ගේ සිව්වැනි විශාලතම මූලාශ්‍ර රට ලෙස ශ්‍රී ලංකාව ශ්‍රේණිගත කර ඇති බවයි.

වෛද්‍යවරුන් රටින් පිටව යෑමේ සෘජු මූල්‍යමය පාඩුව ‘ප්‍රමාණනය කිරීම’ සඳහා, නිදහස් අධ්‍යාපන ක්‍රමය හරහා MBBS වෛද්‍යවරයකු බිහි කිරීමට 2024 ජාතික අයවැය ඇස්තමේන්තුගත රුපියල් මිලියන 7ක මුදල සැලකිල්ලට ගත් අතර, විශේෂඥ පුහුණුව සඳහා තවත් රුපියල් මිලියන 1ක් එකතු කිරීමෙන් , වසර දෙකක පුහුණුව අතරතුර ගෙවන ලද වැටුප රුපියල් මිලියන 5.3ක් පමණ වේ.

එමඟින් මුළු පිරිවැය රුපියල් මිලියන 13.3කි.

මෙම ඇස්තමේන්තු සහ 2022–2024 කාලය තුළ රජයේ සේවයෙන් ඉවත් වූ සීමාවාසික වෛද්‍ය නිලධාරීන්, වෛද්‍ය නිලධාරීන් සහ අභ්‍යාසලාභී උපදේශකයන් සංඛ්‍යාව අනුව, කණ්ඩායම ශ්‍රී ලංකාවේ බදු ගෙවන ජනතාවට රුපියල් බිලියන 12.5ක පමණ පාඩුවක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත.