ශ්‍රී ලංකාවේ සංහිඳියාව, වගවීම සහ මානව හිමිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ (OHCHR) වරම දීර්ඝ කිරීම සඳහා වන සංශෝධිත කෙටුම්පත් යෝජනාවට සම අනුග්‍රහය දැක්වීමට රටවල් විසි දෙකක් අත්සන් තබා තිබේ.

සැප්තැම්බර් මස මුලදී ඉදිරිපත් කරන ලද කෙටුම්පත් යෝජනාවේ ප්‍රධාන අනුග්‍රාහකයන් වූයේ එක්සත් රාජධානිය, කැනඩාව, මලාවි, මොන්ටිනිග්‍රෝ සහ උතුරු මැසිඩෝනියාවයි.

නමුත් ප්‍රධාන වශයෙන් යුරෝපීය රටවල් 22ක් ඔක්තෝබර් 1 වැනිදා ඉදිරිපත් කරන ලද සංශෝධිත කෙටුම්පත් යෝජනාවට සම අනුග්‍රාහකයන් ලෙස අත්සන් තබා ඇත.

ශ්‍රී ලංකා යෝජනාවට අනුග්‍රහය දක්වන රටවල් 27න් දහයක් වත්මන් චක්‍රය සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ (UNHRC) සාමාජිකයන් වේ.

මෙම යෝජනාව ඔක්තෝබර් 8 වැනිදා සළකා බැලීමට නියමිතය.

ජනවරම දීර්ඝ කිරීම මඟින් ඉදිරි වසර දෙක සඳහා ශ්‍රී ලංකාව මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලයේ අධීක්ෂණය යටතේ තබා ගනු ඇත.

කෙසේ වෙතත්, සංහිඳියාව, වගවීම සහ මානව හිමිකම් පිළිබඳ ප්‍රගතිය පිළිබඳ ඊළඟ විස්තීර්ණ වාර්තාව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිත 2027 සැප්තැම්බර් වන තෙක් රජයට විවේකයක් ලැබෙනු ඇත.

මෙම යෝජනාව මගින් මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය ශ්‍රී ලංකා වගවීමේ ව්‍යාපෘතියේ කාල සීමාව ද දීර්ඝ කරයි.

මෙම ව්‍යාපෘතිය, ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් දැඩි ලෙස උල්ලංඝනය කිරීම් හෝ අන්තර්ජාතික මානුෂීය නීතිය බරපතළ ලෙස උල්ලංඝනය කිරීම් සඳහා අනාගත වගවීමේ ක්‍රියාවලීන් සඳහා විය හැකි උපාය මාර්ග සංවර්ධනය කිරීමට සහ නිසි අධිකරණ බලයක් ඇති සාමාජික රටවල් ඇතුළුව අදාළ අධිකරණ සහ අනෙකුත් ක්‍රියාමාර්ග සඳහා සහාය වීමට සාක්ෂි රැස් කිරීමේ යාන්ත්‍රණයකි.

නව යෝජනාව රජයේ දූෂණ විරෝධී උත්සාහයන් මෙන්ම දශක ගණනාවක් තිස්සේ රට තුළ පැවති බෙදුම්වාදී ජාතිවාදී දේශපාලනය සහ ජනවාර්ගික ගැටුම් හේතුවෙන් ඇති වූ හානි සහ දුක් වේදනා පිළිගන්නා අතර, නව නීති සම්පාදනය කරන තෙක් නීතිය භාවිතය තාවකාලිකව අත්හිටුවීම මෙන්ම අන්තර්ජාල ආරක්ෂණ පනත සංශෝධනය කිරීමේ හදිසි අවශ්‍යතාව ඉස්මතු කරයි.

මෙම යෝජනාව ශ්‍රී ලංකාවේ සමූහ මිනී වළවල් හඳුනා ගැනීම ගැන සඳහන් කරන අතර ප්‍රමාණවත් සම්පත් සමඟ අඛණ්ඩ කටයුතු සඳහා අවශ්‍යතාව අවධාරණය කරයි.

අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව ගොඩගැනීම් සිදු කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් මූල්‍ය, මානව සහ තාක්ෂණික සම්පත් සහතික කිරීම සඳහා අන්තර්ජාතික සහාය කල්තියා ලබා ගන්නා ලෙස එය ශ්‍රී ලංකා රජයෙන් ඉල්ලා සිටී.

ප්‍රමාණවත් සම්පත් සමඟ අඛණ්ඩ කටයුතු සඳහා අවශ්‍යතාව සහ අතුරුදහන් වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ ස්වාධීන හා ඵලදායී ක්‍රියාකාරිත්වයේ වැදගත්කම ද එය අවධාරණය කරයි.

අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව භූමදාන කටයුතු සිදු කිරීම සඳහා ප්‍රමාණවත් මූල්‍ය, මානව සහ තාක්ෂණික සම්පත් සහතික කිරීම සඳහා අන්තර්ජාතික සහාය කල්තියා ලබා ගැනීමට මෙන්ම, මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් පිළිබඳ සමහර සංකේතාත්මක සිද්ධීන් මෙන්ම පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාර විමර්ශනය කර නඩු පවරන අතරතුර ධාරිතාව ශක්තිමත් කිරීම සඳහා අන්තර්ජාතික සහාය ලබා ගැනීමට එය රජයෙන් ඉල්ලා සිටී.

ස්වාධීන රාජ්‍ය නඩු පවරන ආයතනයක් පිහිටුවීමට රජය දක්වන කැපවීම අගය කරමින් එය පිළිගන්නා අතරම, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ස්වාධීන, ඵලදායී සහ ශක්තිමත් විය යුතු බව ඉල්ලා සිටී.

පසුගිය දශක කිහිපය තුළ සිදු කරන ලද මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අන්තර්ජාතික මානුෂීය නීතිය උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් ස්වාධීන විශේෂ උපදේශකයකු සහිත අධිකරණ යාන්ත්‍රණයක් නිර්මාණය කිරීම සළකා බැලීමට ද එමගින් රජය දිරිමත් කරයි.