ප්‍රතිව්‍යුහගත කරන ලද විදේශ ණයවල ප්‍රාග්ධන ආපසු ගෙවීම් 2028 දී නැවත ආරම්භ කරන විට ශ්‍රී ලංකාව ණය සේවාකරණ ප්‍රපාතයකට මුහුණ දෙන බවට ‘අතිශෝක්තියෙන් ප්‍රකාශ කරන ලද’ බිය දුරු කරමින් කොළඹ පදනම් කරගත් චින්තන පර්ෂදයක් වන අරුත පර්යේෂණ ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ උමේෂ් මොරමුදලි ඊයේ සඳහන් කළේය.

2028 දී, ශ්‍රී ලංකාව ජපානය, චීන එක්සිම් බැංකුව සහ ඉන්දීය එක්සිම් බැංකුව වෙත ද්විපාර්ශ්වික ණය සඳහා ප්‍රාග්ධන ආපසු ගෙවීම් ආරම්භ කරන අතර, සාර්ව-සම්බන්ධිත බැඳුම්කර (MLB) සඳහා ගෙවීම් සහ කල්පිරීම් ද එම වසරේ ආරම්භ කිරීමට නියමිතය.

කෙසේවෙතත්, 2026 සහ 2027 දී පොලී ගෙවීම් සහ බහුපාර්ශ්වික (ADB, ලෝක බැංකුව) ණය ආපසු ගෙවීම් ඇතුළත් ඩොලර් බිලියන 2ක ණය සේවාකරණ අවශ්‍යතා හා සසඳන විට එය අතිරේක ඩොලර් බිලියන 1ක් බව මොරමුදලි පවසයි.

අරුත පර්යේෂණ ආයතනය විසින් සංවිධානය කරන ලද ‘ණය සහ බදු සංවාද’ සංසදයේදී අදහස් දක්වමින් ඔහු පැවසුවේ, අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) මූලික ප්‍රක්ෂේපණවලට වඩා වේගයෙන් ණය බර අඩු කර ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාව ගමන් කරමින් සිටින නමුත්, නව රාජ්‍ය ණය කළමනාකරණ කාර්යාලයට මහ බැංකුවෙන් සහ විදේශ සම්පත් දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පවරා ගත් පසු සංකීර්ණ ණය ගැනීම් කළමනාකරණය කිරීමේ හැකියාව තිබේද යන්න පිළිබඳ ප්‍රශ්න පවතින බවයි.

“ණය කොටස් ස්ථායිතා තක්සේරුව අනුව IMF විසින් ලබා දී ඇති ඉලක්කය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ණය-දළ දේශීය නිෂ්පාදිත අනුපාතය 95%ට වඩා අඩු විය යුතු බවයි,” යනුවෙන් මොරමුදලි පැවසීය.

වත්මන් ඇස්තමේන්තු අනුව 2024 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 104.6 ක අනුපාතයක් ඇති අතර,අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ රාමුව 2030 වන විට 96.8% දක්වා පහත වැටීමක් පුරෝකථනය කරයි.

2032 වන විට ශ්‍රී ලංකාවට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 85–87% දක්වා ළඟා විය හැකි බවත්, එය අරමුදලේ පුරෝකථනයට වඩා සැළකිව යුතු ලෙස හොඳ බවත් මොරමුදලි පැවසීය.

සංසදයේ ඉදිරිපත් කරන ලද දර්ශක මගින් රාජ්‍ය ණය පහළට නැඹුරු වීම, 2027–2032 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 13% ට අඩුවෙන් ප්‍රක්ෂේපිත දළ මූල්‍ය අවශ්‍යතා, විදේශ මුදල් ණය සේවා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 4.5% ට අඩුවෙන් සීමා කිරීම සහ එම කාලය තුළ ඩොලර් බිලියන 17.1 ක බාහිර මූල්‍ය පරතරය පියවීම යන අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ මිණුම් සලකුණු හතරෙහිම ප්‍රගතිය පෙන්නුම් කරන ලදී.

මූල්‍ය ලාභ මෙම ගමන් පථයට සහාය වේ.

රජයේ ආදායම 2022 දී 8.4% සිට 2024 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 13.5% දක්වා වැඩි වූ අතර, 2024 දී දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.2%ක ප්‍රාථමික අතිරික්තයක් වාර්තා විය.

“අපගේ ප්‍රාග්ධන ඉලක්කවල අපි බොහෝ දුරට වැඩියෙන් ක්‍රියා කර තිබෙනවා,” මොරමුදලි පැවසීය.

ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම පිළිබඳ ඔහු සඳහන් කළේ, “සියලු ණයහිමියන්ට සාධාරණව හා සමානව සලකන්න අවශ්‍යයි ” යනුවෙනි.

සම්පූර්ණ කරන ලද ගිවිසුම් මගින් බැඳුම්කර හිමියන් (දෙසැම්බර් 2024), චීන සංවර්ධන බැංකුව (දෙසැම්බර් 2024), චීන එක්සිම් බැංකුව (සැප්තැම්බර් 2024), ඉන්දියාව (නොවැම්බර් 2024), ජපානය (මාර්තු 2025) සහ එක්සත් රාජධානිය (අගෝස්තු 2025) ආවරණය කෙරේ.

ශ්‍රී ලංකාව 2028 වන තෙක් තම බාහිර ණය ගෙවීමට සිදු නොවන බවට ජනප්‍රියව පවතින වැරදි මතයක් මොරමුදලි පෙන්වා දුන් අතර, එය “අතිශයෝක්තියෙන් ප්‍රකාශ කරන ලද බියක්,” යනුවෙන් ඔහු පැවසීය.

බහුපාර්ශ්වික ණය සම්පූර්ණයෙන් ගෙවීම දිගටම කරගෙන යන අතර, වාණිජ හා ද්විපාර්ශ්වික ණය සඳහා පොලී ගෙවීම් අඛණ්ඩව සිදුවෙමින් පවතී.

2026 සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු ණය සේවා බැඳීම ඩොලර් බිලියන 2.12ක් සහ 2027 දී ඩොලර් බිලියන 2.09කි.

ද්විපාර්ශ්වික ණය සඳහා ප්‍රාග්ධන ආපසු ගෙවීම් 2028 දී ආරම්භ වේ.

“එම වසරේ ආපසු ගෙවීම් වැඩිවීම, ඩොලර් බිලියන 1ක් පමණ ලෙස ඇස්තමේන්තු කර තිබෙනවා, එය කළමනාකරණය කළ හැකියි,” යනුවෙන් ඔහු පැවසුවේය.