සමානව සැළකීමේ අයිතිය තහවුරු කරමින් තීන්දුවක් ලබාදුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය, සිල්මාතාවන් සඳහා භික්ෂුණියක ලෙස සළකමින් ජාතික හැඳුනුම්පතක් නිකුත්කරන ලෙස පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ කොමසාරිස් ජනරාල්වරයාට නියෝගයක් නිකුත් කර තිබේ.

මේ සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත්ව තිබූ පෙත්සම් සළකා බලමින් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 12(1) වගන්තිය යටතේ සහතික කර ඇති පෙත්සම්කරුගේ මූලික අයිතිවාසිකම් පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුවේ කොමසාරිස් ජනරාල්වරයා විසින් උල්ලංඝණය කර ඇති බව අගවිනිසුරු මුර්දු ප්‍රනාන්දු සහ විනිසුරු ගාමිණී අමරසේකර එකඟත්වය පළකරමින් තීරණය කර ඇත.

පළමු වගඋත්තරකරු වන කොමසාරිස් ජනරාල්වරයා නිසි බලධාරියාගෙන් සත්‍යාපනයක් ලබානොගෙන පෙත්සම්කාරියගේ ජාතික හැඳුනුම්පතේ ‘භික්ෂුණී’ යන නාමය ඇතුළත් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කළ බවට චෝදනා එල්ල විය.

පළමු පෙත්සම්කාරිය වන භික්ෂුණීන් වහන්සේ පුරුෂයක් නම්, උන් වහන්සේ මේ දුෂ්කරතාවලට මුහුණනොදෙන බව පැහැදිලි බවත්, ඇය අයත් රංගිරි දඹුලු පාර්ශ්වය විසින් රජය විසින් පිළිගත් නියෝගයක් ලෙස පිළිගෙන තිබියදීත්, ඇය භික්ෂුණියක් ලෙස පිළිගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති බැවින්, පළමු වගඋත්තරකරුගේ ක්‍රියාවන් සහ හැසිරීම් මගින් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 12(1) වගන්තිය යටතේ ඇයගේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වී ඇති බව පැහැදිලි බවත් විනිසුරු ගාමිණී අමරසේකර පවසා ඇත.

කෙසේවෙතත්, මේ සම්බන්ධයෙන් වෙනත් තීන්දුවක් ලබාදෙමින් විනිසුරු මහින්ද සමයවර්ධන එම පෙත්සම නිෂ්ප්‍රභ කර තිබුණේ, අදාළ ආගමික බලධාරීන්ගේ විෂය පථයට අයත් ආගමික කටයුතුවලට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මැදිහත් වීමෙන් වැළකීසිටිය යුතු බවයි.

මෙම අයැදුම්පත ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 17 සහ 126 වගන්ති යටතේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය හමුවේ ගොනුකරන ලද අතර, පළමු පෙත්සම්කාරිය භික්ෂුණියක ලෙස ජාතික හැඳුනුම්පතක් නිකුත් කිරීමට අපොහොසත් වීම 12(1) ව්‍යවස්ථාව යටතේ ඇයට සමානව සැලකීමේ අයිතිය උල්ලංඝනය කිරීමක් හෝ ආසන්න සහ අඛණ්ඩව උල්ලංඝනය කිරීමක් බවට චෝදනා කර තිබිණි.

පළමු පෙත්සම්කාරිය වූ පූජ්‍ය වැලිමඩ ධම්මදින්න භික්ෂුණිය, රංගිරි දඹුලු රජමහා විහාර සංඝ සභාවෙන් (සියම් මහා නිකායේ රංගිරි දඹුලු පාර්ශ්වයෙන්) උසස් උපසම්පදාව (උපසම්පදාව) ලැබූ භික්ෂුණියකි.

දෙවැනි පෙත්සම්කරු වන්නේ එම සංඝ සභාවට අනුබද්ධ රංගිරි දඹුලු විහාරයේ විහාරාධිපති හිමියන් වේ.

1998 වසරේ සිට පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් භික්ෂූණීන් වහන්සේලාගේ නමට පසුව ‘භික්ෂුණී’ යන නාමය භාවිත කරමින් ජාතික හැඳුනුම්පත් නිකුත් කර ඇති බව පෙත්සම්කරුවෝ පවසති.

කෙසේවෙතත්, දෙපාර්තුමේන්තුව විසින් ‘භික්ෂුණී’ යන නාමය සහිත ජාතික හැඳුනුම්පත් නිකුත් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සඳහා තාර්කික පදනමක් නොමැතිව ‘සිල් මාතා’ යන නාමය වරින්වර භාවිත කර ඇති බව දෙවැනි පෙත්සම්කරු පෙන්වා දී තිබේ.(Daily Mirror)