September 6, 2025
සිගරට් ජාවාරම රට පුරා සිදුවන බැවින් එය මැඩපැවැත්වීම, රජයේ ආදායම වැඩි කිරීම සහ සෞඛ්‍යයට අහිතකර බලපෑම් අවම කිරීම සඳහා ප්‍රතිපත්ති සංවර්ධනය කිරීමට මේ පිළිබඳ වඩා හොඳ අවබෝධයක් අවශ්‍ය බව ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනය (IPS) විසින් කරන ලද අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී තිබේ.
එම අධ්‍යයනයෙන් පෙන්වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ සිගරට් ජාවාරම ඉහළ දුම්කොළ බදුවල ප්‍රතිඵලයක් බවයි.
ඉහළ ආනයන බදු ශ්‍රී ලංකාවේ ආහාර ඇතුළු අනෙකුත් භාණ්ඩ වෙළඳාමේ දූෂණය ද ප්‍රවර්ධනය කර ඇති බව විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දී ඇත.
සිගරට් සඳහා ආනයන බදු ඉහළ නැංවීමෙන් පසු මාලදිවයිනේ ද ජාවාරමේ වැඩිවීමක් දක්නට ලැබේ.
දුම්කොළ භාවිතය මැඩපැවැත්වීම අරමුණු කරගත් ඉහළ බදු තිබියදීත්, ජාවාරම මහජන සෞඛ්‍ය ප්‍රයත්නයන් සහ දුම්කොළ අලෙවියෙන් ලැබෙන රජයේ ආදායම අඩපණ කරන බව ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනය පැවසීය.
‘ශ්‍රී ලංකාවේ දුම්කොළ ජාවාරම – විෂය පථය පිළිබඳ අධ්‍යයනයක්’ යන මාතෘකාව යටතේ ඇති මෙම අධ්‍යයනයෙන්, නීති විරෝධී වෙළඳාම මගින් අඩු මිලට සිගරට් විකිණීමට ඉඩ සලසන ආකාරය ඉස්මතු කරයි.
“ජාවාරම් කරන ලද සිගරට් සෞඛ්‍ය අනතුරු ඇතිකරන අතරම බදු මඟ හරියි. ඒවා ලාභදායී හා භයානකයි,” අධ්‍යයනයේ ප්‍රධාන කතුවරිය සහ ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනය පර්යේෂණ සහකාරිය වන වෛද්‍ය එරන්දතී පතිරාජ පැවසුවාය.
මෙමගින් සෞඛ්‍ය සේවා වියදම් වැඩි කරනවා පමණක් නොව රජයට තීරණාත්මක ආදායමක් අහිමි කරන බව ඇය පෙන්වා දෙයි.
නීති විරෝධී දුම්කොළ වෙළඳාම නිසා ඇති වන සමාජ ආර්ථික ගැටළු හෙළිදරව් කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනයේ පර්යේෂකයන් වන නිෂාමිනි ඉහළගෙදර සහ රුවන් සමරවීර යන දෙදෙනාගේ සම-කර්තෘත්වයෙන් මෙම ප්‍රකාශනය නිර්මාණය කරන ලදී.
රේගුව මගින් අත්අඩංගුවට ගත් සිගරට් ප්‍රමාණයන් බදු අනුපාත සමඟ නිරන්තරයෙන් වෙනස් නොවන බව අධ්‍යයනයෙන් පෙනී ගොස් ඇත.
දූෂණය සහ දුර්වල දේශසීමා පාලනය වැනි බොහෝ සාධක මෙම ජාවාරමට දායක වන එම අධ්‍යයනය කියයි.
ඩිජිටල් බදු මුද්දර ක්‍රියාත්මක කිරීම, මහජන වාර්තාකරණය සඳහා දිරිගැන්වීම් සහ දේශසීමා පාලනය වැඩිදියුණු කිරීම හරහා බලාත්මක කිරීම සහ ලුහුබැඳීමේ පද්ධති නවීකරණය කිරීමේ හදිසි පියවර සඳහා ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනයේ මෙම අධ්‍යයනය පෙනී සිටී.
මෙම ගැටළුව විසඳීම සඳහා ශක්තිමත් බලාත්මක කිරීම සහ වැඩි මහජන සහභාගීත්වයක් අත්‍යවශ්‍ය වන අතර, තාක්ෂණික දියුණුව සහ විනිවිදභාවය අදාළ සියලු උත්සාහයන්ට සහාය වන බව ශ්‍රී ලංකා ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයන ආයතනය පැවසීය.
