December 11, 2025

ශ්‍රී ලංකාවේ සියවස් ගණනාවක් පැරණි කිතුල් මැදීම, කිතුල් ගසෙන් පැණි ලබාගැනීමේ සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමය, යුනෙස්කෝවේ ‘හදිසි ආරක්ෂාවක් අවශ්‍ය අස්පෘශ්‍ය සංස්කෘතික උරුම’ ලැයිස්තුවට එකතු කර ඇත.

කිතුල් මැදීම හෝ කිතුල් කැපීම ලෙස දේශීයව හැඳින්වෙන මෙම ක්‍රමය ග්‍රාමීය ශ්‍රී ලාංකික ප්‍රජාවන් තුළ ගැඹුරින් මුල් බැස ඇත.

වනාන්තරවල සහ ගෙවතුවල දක්නට ලැබෙන, කිතුල් ගස ලෙස පොදුවේ හැඳින්වෙන කැරියෝටා යුරෙන්ස් ගසෙන් යුෂ රැස්කර පැණි නිපදවීම එයට ඇතුළත් වේ.

මෙම ක්‍රියාවලියට සැලකිය යුතු කුසලතාවක් සහ සැලකිල්ලක් අවශ්‍ය වේ.

කිතුල් කපන්නන් ඉණිමඟ භාවිතයෙන් ගසට නැඟීම, මල් නටුව වැල්වලින් බැඳ, පූජනීය ලෙස සලකන කැපීමේ පිහියක් භාවිතයෙන් නිශ්චිත කැපීම් සිදුකිරීම යන සියල්ල කිතුල් කැපීමට අදාළ වේ.

නවීකරණය, වන විනාශය සහ කුසලතා අඩුවීම හේතුවෙන් පරිහානියට පත්වීමේ අවදානමට මුහුණදෙන මෙම දේශීය තාක්ෂණය ආරක්ෂා කිරීමේ හදිසි අවශ්‍යතාවය යුනෙස්කෝවේ නම්කිරීම මගින් ඉස්මතු කරයි.