ශ්‍රී ලාංකිකයන් දිනකට සිගරට් සඳහා රුපියල් මිලියන 520ක් වැය කරන බවත් 2019 දී දුම්පානයෙන් සිදුවන සෞඛ්‍ය හා ආර්ථික පිරිවැය රුපියල් බිලියන 214ක් වී ඇති බවත් මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය(ADIC) පවසයි.

ලෝක දුම්කොළ විරෝධී දිනය වෙනුවෙන් මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය විසින් දුම්කොළ පුරුදු පිළිබඳ දැනුවත් කිරීම සඳහා පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී මේ බව හෙළිකෙරිණි.

2020 ගෝලීය වැඩිහිටි දුම්කොළ සමීක්ෂණයට අනුව, ශ්‍රී ලාංකිකයන් දිනකට දුම්කොළ පරිභෝජනය කරන මුළු සංඛ්‍යාව මිලියන 3.2ක් වන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ සෑම වසරකම අකල් මරණ 20,000ක් දුම්කොළ නිසා සිදු වේ.

ශ්‍රී ලංකාවේ වසරකට ප්ලාස්ටික් සිගරට් බිලියන 1.8ක් පමණ නිසි ලෙස ඉවත නොදමන අතර එමඟින් විෂ සහිත රසායනික ද්‍රව්‍ය 7000ක් පරිසර පද්ධතියට ඇතුළු වී පරිසරයට හානි වේ.

මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය විසින් පැවැත්වූ මාධ්‍ය හමුවේදී, නිසි බදු එකතු කිරීමේ යාන්ත්‍රණ නොමැතිකම හේතුවෙන්, සිගරට්වලින් ලැබෙන රජයේ බදු ආදායම 2024 දී රුපියල් බිලියන 9.4කින් අඩු වූ බවත්, ඒ වෙනුවට එය නිෂ්පාදකයාට ලාභයක් බවට පත්වී ඇති බවත් පෙන්වා දෙනු ලැබිණි.

දුම්කොළ සහ මධ්‍යසාර පිළිබඳ ජාතික අධිකාරියේ (NATA) සභාපති ආචාර්ය ආනන්ද රත්නායක පැවසුවේ සිගරට් සඳහා වන බද්ද අඩු කිරීම මගින් සිගරට් ජාවාරම වැඩි විය හැකි යැයි ජනතාව සිතන අතර එය කිසිසේත්ම සත්‍ය නොවන බවයි.

මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය විසින් සඳහන් කරන ලද තවත් ප්‍රධාන කරුණක් නම්, සිගරට් සඳහා වන බදු-මිල සියයට 67 සිට 69 දක්වා වන අතර එය ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ නිර්දේශිත සියයට 75ට වඩා අඩුය.

පසුගිය දශකය තුළ සිගරට් අලෙවිය සියයට 54කින් අඩු වී ඇතත්, ලංකා දුම්කොළ සමාගමේ බදු-පසු ලාභය සියයට 179කින් වැඩි වී ඇති බව මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය පැවසීය.

වෙරිටේ පර්යේෂණය විසින් කරන ලද පර්යේෂණයකින් හෙළි වන්නේ ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසු වැට් බද්දට යටත් වන බොහෝ නිෂ්පාදන සඳහා බද්ද දෙගුණයකට වඩා වැඩි වී ඇති නමුත් සිගරට් සඳහා එය ඇත්ත වශයෙන්ම අඩු වී ඇති බවයි.

2024 දී සැපයුම්කරුවන්ගේ ආදායම වැඩි වී ඇති අතර, බදු ආදායම අඩු වී ඇති වෙළඳපොළේ ඇති එකම නිෂ්පාදනය සිගරට් විය හැකි බව ද පර්යේෂණයේ සඳහන් විය.

මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා පියවර ගනිමින් සිටින බව මධ්‍යසාර හා මත්ද්‍රව්‍ය තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය පැවසීය.

සිගරට් විකිණීම එකින් එක තහනම් කිරීම පිළිබඳ රාමුවක් යෝජනා කෙරෙන අතර, 2010න් පසු උපන් පුද්ගලයන්ට දුම්කොළ විකිණීම තහනම් කිරීම ද සිදු කෙරේ.