මැයි 22දා, ශ්‍රී ලංකාවේ ජනරජ දිනය පැමිණ ගෙවී ගියේය. එහෙත් ශ්‍රී ලංකාව සිය අවසාන යටත් විජිත පාලකයා වූ බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ සබඳතා බිඳදැමූ මෙම ඓතිහාසික දිනය සමස්ත රටටම බොහෝදුරට අමතක වී ඇත.

1972 දී එවකට අගමැතිනි සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක විසින් ජනරජ දිනය වෙනුවෙන් දළදා මාලිගාව අසල ජාතික ධජය එසවූ නමුත්, රටේ මෙවර පුරාණ අගනුවර වන මහනුවර දී පවා කිසිදු අනුස්මරණ උත්සවයක් පවත්වා නොමැත.

1972 මැයි 22 වැනි දින පළමු ජනරජ දිනය සැමරීමේ උත්සවය සඳහා විශේෂයෙන් දළදා මාලිගාවේ මහ මළුවේ කොඩි කණුවක් ඉදිකරන ලද නමුත්, අද මෙම වැදගත් දිනයේ මහජනතාව දැනුවත් කිරීම සඳහා කිසිදු පුවරුවක් හෝ ලකුණක් එහි නොමැත.

පළමු ජනරජ දිනයේදී, සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක දළදා මාලිගාවේ පත්තිරුප්පුවේ සිට ජාතිය ඇමතිය යුතුද යන්න පිළිබඳව මතභේදාත්මක මත පැවැතිණි.

එය වර්තමානය ලංකාවේ ඓතිහාසික අතීතය සමඟ සම්බන්ධ කරන ස්ථානයකි.

එවකට දියවඩන නිලමේ වූ හීන් බණ්ඩා උඩුරාවණ මෙම පියවරට විරුද්ධ විය. ඔහු සෙනෙට් සභිකයෙකු ද විය.

නව ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සමඟ, ද්වි මණ්ඩල ව්‍යවස්ථාදායකය ඒක මණ්ඩල එකක් බවට පත් වූ අතර, සෙනෙට් සභාව අහෝසි කරන ලදී.

එතැන් සිට කිසිදු රජෙකු හෝ රාජ්‍ය නායකයකු ජාතිය ඇමතීම සඳහා පූර්වාදර්ශයක් නොමැති බව ඔහු පැවැසීය.

ඒ බව සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායකට ඇගේ ආරක්ෂක නිලධාරියා හරහා දැනුම් දුන් අතර, ඇය ඊට එකඟ වී, ඒ වෙනුවට පත්තිරුප්පුවට පහළින් සිට ජාතිය ඇමතුවාය.

කෙසේවෙතත්, වසර පහකට පසු, 1977 ජූලි මාසයේදී, එවකට අගමැති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන, විශිෂ්ට මැතිවරණ ජයග්‍රහණයකින් පසු, මාළිගාවේ අභ්‍යන්තර මළුවෙන් පඩිපෙළ නැඟී පත්තිරුප්පුවේ සිට දැවැන්ත ප්‍රීති ඝෝෂා නඟන පිරිසක් ඇමතුවේය.

ජයවර්ධන පාලනය විසින් ජනරජ දිනය අහෝසි කර ජාතික වීර දිනය ලෙස එය නම් කරන ලද අතර, එදින ජාතියට සුවිශේෂී සේවයක් කළ පුද්ගලයන්ට ජාතික ගෞරව පිරිනමන ලදී.

කෙසේවෙතත්, එම දිනය දැන් බොහෝ දුරට අමතක වී ගොස් ඇති අතර, රට ජනරජයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කිරීමට සහ සියවස් ගණනාවක් පැරණි යටත් විජිත පාලනයේ අවසාන විලංගුවලින් මිදීමට පියවර ගත් නායකයන් ගැන හෝ අතීතයේ සහ වර්තමානයේ ජාතික වීරයන් ගැන හෝ අමතක කර දමා ඇත.