November 9, 2025

2008 උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති පනතට රජය විසින් මෙම සතියේ සංශෝධනයක් ගැසට් කළ අතර,එමගින් ඕනෑම ව්‍යාපෘතියකට ලබා දී ඇති උපරිම බදු සහන කාලය වසර 25 සිට අවුරුදු 10 දක්වා අඩු කර තිබේ.

මීට අමතරව, උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති (සංශෝධන) පනත් කෙටුම්පත මඟින් බදු සහන කාලය ‘ඕනෑම තත්වයක් යටතේ’ දීර්ඝ කිරීම තහනම් කර ඇත.

එය ආයෝජන මණ්ඩලය (BOI) විසින් තහවුරු කර ඇති පරිදි ව්‍යාපෘතියේ වාණිජ මෙහෙයුම් සහතික කළ දින සිට ආරම්භ කළ යුතුය.

සහන ලබා දීමට පෙර වඩාත් දැඩි මූල්‍ය තක්සේරුවක් සහතික කිරීම සඳහා උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති (SDPs) හඳුනා ගැනීමේ ක්‍රියා පටිපාටිය ද ප්‍රතිස්ථාපනය කරනු ලැබේ.

ආයෝජන මණ්ඩලය නියමිත නිර්ණායක මත පදනම්ව යෝජිත ව්‍යාපෘතියක් හඳුනා ගන්නා අතර, එය පිරිවැය-ප්‍රතිලාභ විශ්ලේෂණයක් සඳහා (සැබෑ ප්‍රතිඵලවලට වඩා පුරෝකථනයන් මත පදනම්ව) මුදල් අමාත්‍යාංශය වෙත යොමු කළ යුතුය.

ආයෝජන මණ්ඩලයේ තාක්ෂණික ආදානය භාවිත කරමින් අමාත්‍යාංශය මෙම විශ්ලේෂණය සිදු කර මාසයක් ඇතුළත ආයෝජන මණ්ඩලයට නිර්දේශයක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය.

ඉන්පසු ආයෝජන මණ්ඩලය විසින් බදු නිවාඩු සහ සහන ලබා දෙන්නේ ව්‍යාපෘතිය නියමිත සුදුසුකම් නිර්ණායක සහ මුදල් අමාත්‍යාංශයේ නිර්දේශ සපුරාලන බවට සෑහීමකට පත්වීමෙන් පසුව පමණි.

2008 උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති පනත අහෝසි කළ යුතු හෝ අත්හිටුවිය යුතු බවට දිගු කලක් තිස්සේ ප්‍රකාශ කර ඇති අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදල (IMF) සන්සුන් කිරීම සඳහා මෙම වෙනස්කම් යෝජනා කර ඇති අතර, එය පිරිනමනු ලබන දිරිගැන්වීම්වල කාර්යක්ෂමතාව තක්සේරු කිරීම සඳහා ව්‍යුහයන් සහ ක්‍රියාවලීන් ක්‍රියාත්මක වන තෙක්, එනම්, නීතිය යටතේ කලින් ලබා දී ඇති දිරිගැන්වීම් රටට අපේක්ෂිත ප්‍රතිලාභ ලබා දී තිබේද යන්න තීරණය කිරීම සඳහා අහෝසි කළ යුතු හෝ අත්හිටුවිය යුතු බවට දිගු කලක් තිස්සේ ප්‍රකාශ කර ඇත.

නව විධිවිධාන වගවීම, අධීක්ෂණය සහ සම්බාධක වැඩි කරන අතර අධීක්ෂණය, අනුකූලතාව සහ දඬුවම් පැනවීම සඳහා පුළුල් යාන්ත්‍රණ ස්ථාපිත කරයි.

සම්බාධක පැනවීම සඳහා විනිවිද පෙනෙන සහ සාධාරණ ක්‍රියාපටිපාටියක් ස්ථාපිත කිරීම සඳහා පියවර සපයයි.

ආයෝජන මණ්ඩලය විසින් ඕනෑමඋපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියක් වරින් වර (පුරෝකථනවලට වඩා සත්‍ය ප්‍රතිඵල මත පදනම්ව) නිරීක්ෂණය කිරීම සහ මුදල් අමාත්‍යාංශයට වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කිරීම අවශ්‍ය වන අතර, එමඟින් අධීක්ෂණ වාර්තාව එහි නිල වෙබ් අඩවියේ ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් මහජනතාවට ව්‍යාපෘති ප්‍රතිඵල සහ එහි මූල්‍ය බලපෑම් හෙළි කළ යුතුය.

අනුමත ප්‍රධාන කාර්ය සාධන දර්ශකවලට අනුකූල වීමට උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති අපොහොසත් වුවහොත්, ආයෝජන මණ්ඩලය විසින් ගැටලුවේ ස්වභාවය සහ නිවැරදි කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ග සඳහා කාල සීමාවක් සඳහන් කරමින් අනුකූල නොවීම පිළිබඳ දැන්වීමක් නිකුත් කළ යුතුය.

නිවැරදි කිරීමේ ක්‍රියාමාර්ග නොගන්නේ නම්, ආයෝජන මණ්ඩලය, මුදල් අමාත්‍යාංශය සමඟ සාකච්ඡා කර, ඕනෑම නිදහස් කිරීමක් හෝ සියලුම නිදහස් කිරීම්, සහන හෝ බදු නිවාඩු සීමා කිරීමට, අත්හිටුවීමට හෝ අවලංගු කිරීමට හැකිය.

විකල්පයක් ලෙස, හෝ ඊට අමතරව, සිදු වූ පාඩුව අයකර ගැනීම සඳහා ආයෝජන මණ්ඩලයට පරිපාලන දඬුවම් පැනවිය හැකිය.

සම්බාධක පැනවීමට පෙර, උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සම්බන්ධයෙන් ආයතනයට හේතු දැක්වීමට සහ ඒ පිළිබඳ කරුණු දැක්වීමට සාධාරණ අවස්ථාවක් ලබා දිය යුතුය.

යෝජිත සංශෝධනය මඟින් මුල් පනතේ විධිවිධාන නොතකා, ඇතැම් අංශ සඳහා බදු වගකීම අනිවාර්ය කිරීමෙන් පූර්ව බදු නිදහස් කිරීම් සැළකිව යුතු ලෙස සීමා කරයි.

සෑම උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ආයතනයක්ම දේශීය ආදායම් පනතට අනුකූලව බදු ප්‍රතිලාභ ගොනු කළ යුතු අතර ගෙවීම් රඳවා තබා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ආදායම් බදු ගෙවීමට බැඳී සිටී.

මේ අතර, ඕනෑම උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘති ආයතනයක නේවාසික සහ අනේවාසික සේවකයන්ගේ රැකියා ආදායම ආදායම් බද්දට යටත් වේ.

මෙම සංශෝධිත පනත යටතේ සියලුම උපායමාර්ගික සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිවලට අදාළ බදු වියදම් පිළිබඳ වාර්ෂික වාර්තාවක් මුදල් අමාත්‍යාංශය විසින් සෑම මූල්‍ය වර්ෂයක් සඳහාම එහි නිල වෙබ් අඩවියේ ප්‍රකාශයට පත් කළ යුතුය.

සංශෝධිත වගන්තිය ආරම්භ වන දින සිට වසර පහක් ඉකුත් වූ පසු, ලබා දී ඇති නිදහස් කිරීම්, සහන හෝ බදු නිවාඩුවල අඛණ්ඩ අදාළත්වය සහ කාර්යක්ෂමතාව ආයෝජන මණ්ඩලය සමඟ සාකච්ඡා කර සමාලෝචනය කළ හැකිය.